Kayseri’de mozaik yapılar gün yüzüne çıktı

Mehmet UZEL(KAYSERİ İGFA)
Kayseri’nin İncesu ilçesi, Örenşehir Mahallesi, Köy İçi mevkiinde Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle Kayseri Müze Müdürlüğü’nün denetiminde arkeolojik kazılar bu sezon çalışmalarını tamamladı.

Başkan Büyükkılıç, bu sezon sona eren ve gelecek sezon devam edecek çalışmalarla ilgili yerinde incelemelerde bulunurken, Büyükkılıç’a İncesu Belediye Başkanı Mustafa İlmek, Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun, Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Başkanı Gülcan Senem, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Can Erpek ve Kayseri Arkeoloji Müzesi Müdürü Gökhan Yıldız da eşlik etti.

Arkeologlardan yapılan kazı çalışmalarında gelinen son durum ve mozaikler hakkında bilgiler alan Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç, kazı alanında gazetecilere yaptığı açıklamada, “Zenginlikler şehri Kayseri diyoruz, değişik medeniyetlere ev sahipliği yapmış Kayseri’den söz ediyoruz, açık hava müzesi olarak değerlendirilen bir Kayseri’den bahsediyoruz. Bu anlayış içerisinde her alanda olduğu gibi ‘bu bizim işimiz değil’ demeyerek, her işi kendi işimiz gibi kabul ederek, Kültür Bakanlığımızla ve değerli hocalarımızla işbirliği halinde tam 6 yerde Kayseri’mizde kazı yapıyoruz” dedi.

BÜYÜKŞEHİR, KENTTE 6 FARKLI YERDE KAZI ÇALIŞMALARI YAPIYOR

Kent genelinde 6 farklı yerde çalışmalar yaptıklarını belirten Başkan Büyükkılıç, “Bunlar fosil ile ilgili çalışmaların yanı sıra, Kültepe Kaniş Karum, mozaik, Keykubadiye Sarayı, Seyyid Burhaneddin Hazretleri türbesinin oradaki çalışmalar gibi 6 yerde belediye olarak Kültür Müdürlüğümüzün her isteğine sıcak bakarak, bu konuda çalışma yapıyoruz. Amacımız bu kültürel zenginliklerin açığa çıkması, yeryüzüne çıkması, insanlığın yararına sunulması, bilimsel olarak da Kayseri’mizin her zaman olumlu anılmasıdır. Malumunuz Kültepe Kaniş Karum’da daha önce 6 binli yıllardan söz ederken, 7 binli yıllara ulaşan, hatta bunun geriye doğru gideceği bir boyut. Orada hem teşhir salonu hem müze hem kazı hem de bir mahalle olmak üzere 4 etapta destek veriyoruz” diye konuştu.

KAYSERİ, ANADOLU’DA MEDENİYETİN BEŞİĞİ

Büyükkılıç, mozaik kazı çalışmalarında sezon sonuna gelindiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Buradaki mozaikler ile ilgili bilirkişiler hakikaten yüksek düzeyli bir konut yapısının olduğunu söylüyor. 300 metrekare ile başlayan 600 metrekareye çıkan, 4,5 bin metrekareye yayılacak olan, sınırlarını bu alanda çizdiğimiz bir değerimizi Kayseri’mize kazandıracağız. Sezon sonuna geldik, şimdi üzerlerini örtüp, uykuya yatırıp, önümüzdeki sezon daha da verimli çalışmalar yapacağımıza inanıyoruz. Roma, erken Bizans döneminden söz edildi, nitelikli mozaik yapılardan söz edildi, adeta Anadolu’da medeniyetin beşiği olduğunu bir kez daha vurgulamış olduk.”

İncesu’nun Kapadokya’nın giriş kapısı olduğunu belirten Başkan Büyükkılıç, “Aynı zamanda Kapadokya bölgesindeyiz. Kapadokya’nın giriş kapısı olarak nitelendirilen İncesu sınırları içerisindeyiz. Burada yaptığımız İncesu’da tarihi dokuyla ilgili restorasyon çalışmalarıyla o bölgeye de zenginlik katacak, değişik medeniyetlerin bir destinasyonunu oluşturacak anlayış içerisinde çalışmalarımızı sürdürmekteyiz” şeklinde konuştu.

Başkan Büyükkılıç, bölgenin Ören yeri olarak ilan edilip, turizme kazandırılması için çalıştıklarını da söylediği açıklamasında, “Kayseri ticaretin tarihten beri merkezi olduğunu bir kez daha kanıtlamış, değişik medeniyetlerin her alanda zenginliğini yansıtmış, hoşgörünün merkezi olarak, güvenli bir liman olarak Anadolu’nun cazibe merkezi olarak kendisinden söz ettirmiş bir şehirdir. Biz de bu şehrimize ilçe belediye başkanlarımızla birlikte daha iyi noktaya taşımanın kaygısıyla iş birliğini sürdürmekteyiz. Burasının Ören yeri olarak tanımlandığında ziyarete açılmış olacak” ifadelerini kullandı.

“YENİ DESTİNASYON İLE TURİZM ODAKLI EN GÜZEL ÇALIŞMALARA ÖRNEK VERİLECEK”

Kayseri’nin zenginlikler şehri olduğuna işaret eden Başkan Büyükkılıç, açıklamasında şunları kaydetti: “Örenşehir’imizin değerli sakinlerine, muhtarımıza ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Burada, yeni destinasyon ile turizm odaklı en güzel çalışmalara örnek verilecek. Şehrimiz doğusuyla, batısıyla ayrı bir zenginliktir. Kapuzbaşı Şelaleleri ile Soğanlı Vadisi ile Sultan Sazlığı ile ipek yolu güzergahında olması ile Merzifonlu Kara Mustafa paşanın kervansarayının olması ile değişik inançların merkezinin olması ile Seyyid Burhaneddin ile Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi eserleri ile kendisinden söz ettiren bir Kayseri’nin olması bizim gururumuz, zenginliğimizdir. Sayın Valimiz başta olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını da bir kez daha anarken, şehitlerimize de Allah’tan rahmet diliyorum. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılı başladı. Nice yüzyıllara derken, Filistin’de yaşanan saldırıları da bir kez daha kınıyorum.”

BAŞKAN BÜYÜKKILIÇ’A “DESTEK” TEŞEKKÜRÜ

Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun da yaptığı açıklamada, Başkan Büyükkılıç’a desteklerinden dolayı teşekkür ederek, “Bu çalışmaların yapıldığı alanda mozaik kalıntılara rastlanmıştı. Biz burada 3 yıl önce sağ olun başkanım, Büyükşehir Belediyemizin destekleriyle Müze Müdürlüğümüz başkanlığında kazıyı başlattık. Bu kazılarda ilk bulunan alanlardan itibaren çeşitli noktalar açığa çıkarıldı. Her yıl da genişleyerek büyüyor” dedi.

MOZAİK TABANLAR, SON DÖNEMDE 600 METREKAREYE KADAR ULAŞTI

Son dönemde mozaik tabanların 600 metreye kadar çıktığına vurgu yapan Dursun, “İlk baktığımız dönemlerde 300 metrekare olan mozaik tabanların son dönemde 600 metrekareye kadar ulaştığını görüyoruz. 3 bin 600, 4 bin metrekare alanda açığa çıkarıldı. Bir bütün olarak değerlendirdiğimizde burasının 4’üncü yüzyılda kanısına vardık ancak 3’üncü yüzyıla inen verilerle, daha sonraki dönemlerde de kullanılan verilere ulaşıldı. Taban mozaiklerinin çok kaliteli ve nitelikli olması buranın döneminde çok önemli bir villa olarak kullanıldığını düşündürüyor” diye konuştu.

“BU YILKİ ÇALIŞMALARIMIZDA SONA GELDİK”

Şükrü Dursun, Kayseri’nin her noktasında farklı medeniyetin izlerini gördüklerini belirterek, “Bir tarafta asıl kabul salonu olarak gösterilen yerde Latince yazıt görüldü, bunun dışında Grekçe yazıtlar da açığa çıkarıldı. Çoğunluk olarak geometrik süslemeli mozaikler mevcut. Medeniyetler şehri Kayseri’mizin her noktasında farklı medeniyetin izlerini görüyoruz. Kültepe’ye baktığımızda 7 bin yıllık tarihe ulaşıyoruz. İncesu, şuanda bulunduğumuz bir alanda farklı bir medeniyetin izlerini yansıtıyor, buradaki mozaikler çok nitelikli. Bu yıl ki çalışmalarımızda sona geldik” ifadelerini kullandı.

Kazı çalışmalarının bilimsel danışmanlığını yapan Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Can Erpek ise “Büyükşehir Belediye Başkanımıza, İncesu Belediye Başkanımıza bize vermiş oldukları katkıdan dolayı çok teşekkür ediyoruz. Müze başkanlığımızla 2020 yılından itibaren kazı çalışmalarını devam ettiriyoruz” dedi.

“ROMA, BİZANS SONRASI TÜRKLER GELDİKTEN SONRA DA KULLANILMAYA DEVAM EDİLMİŞ”

Verilerin 3’üncü yüzyıla kadar indiğini, konutun Roma, Bizanslardan sonra Türklerin de kullanıldığını söyleyen Erpek, “İlk etapta 4’üncü yüzyıl düşündüğümüz ilk inşa evresinin 3’üncü yüzyıla kadar indiğini söylememiz mümkün. Yapacağımız çalışmalarda belki Roma içerisinde daha erken döneme tarihlendiğine dair verilere de ulaşabiliriz. Şu anki verilerle 3’üncü yüzyılda başlamış, arkeolojik verilerle değerlendirdiğimizde 6’ncı yüzyıla dair verilerimiz var, Bizans dönemi içerisinde yapı kullanılmaya devam ediyor. Ardından Türk İslam dönemi içerisinde bölgeye Türkler geldikten sonra da kullanılmaya devam edilmiş” şeklinde konuştu.

“İMPARATORLUK MÜLKLERİNDE GÖREVLİ YÖNETİCİNİN KONUTUNA DA ULAŞMIŞ OLABİLİRİZ”

Sivil mimari örneği hakkında bilgiler veren Erpek, bir imparatorluk mülklerinden olabileceğini ifade ederek, şunları söyledi: “Çok geniş bir alana yayılmış, üst düzey bir konuttan bahsediyoruz, 33 tane mekânın olduğu bir konuttan bahsediyoruz, bu konutun sınırlarına ulaşmış değiliz, gelecek sene de devam edecek kazı çalışmalarımızla şu anki konutun daha da genişleyeceğini ön görüyoruz. Oldukça değerli taban mozaiklerine sahip, Kapadokya ve İç Anadolu Bölgesi’nde düşündüğümüzde bu denli geniş bir konut tabanında zemin mozaiklerini görmüyoruz. Kapadokya bölgesinde Roma ve Bizans dönemleri içerisinde çok yoğun olarak imparatorluk mülklerinin olduğunu biliyoruz. Yazıtlarda Hyacinthus ismi ile karşılaşıyoruz, bölgenin yöneticilerinden, idarecilerden olduğunu düşünüyoruz, kaynakları inceliyoruz. Verilere ulaştıkça bölgede önemli bir üst düzey imparatorluk mülklerinde görevli yöneticinin konutuna da ulaşmış olabiliriz, böyle bir konuta bugüne kadar ulaşılmış değildi. Kazı çalışmalarımız gelecek yıl da devam edecek.”

MAHALLE SAKİNLERİNDEN BAŞKAN BÜYÜKKILIÇ’A HEM DUA HEM TEŞEKKÜR

Mahalle sakinleri de Başkan Büyükkılıç’a hem dua hem de teşekkür ederek, “Burası bizim köyümüz için çok büyük bir nimet oldu, sizin yeriniz ayrı, Allah sizden razı olsun başkanım” derken, Büyükkılıç da, “Büyüklerimiz, ‘tek çiçekle bahar gelmez, tek taş duvar olmaz’ der, hep beraber bir şeyler yapmaya çalışıyoruz” diye karşılık verdi.